Inleiding bij de dienst op 5 oktober, ‘Israëlzondag’

‘De christelijke kerk is historisch en theologisch onlosmakelijk verbonden met het Jodendom. De kerk deelt in de aan Israël geschonken verwachting van het Koninkrijk van God’, zo stelt de Kerkorde. Jezus was joods, de eerste christenen waren joods, en bij het lezen van de Bijbel is het goed om steeds bewust te zijn van de joodse wortels van de teksten (tekst te vinden op de website van de PKN).

In grote delen van onze christelijke geschiedenis zijn deze inzichten veronachtzaamd, met soms vreselijke gevolgen. Na de Tweede Wereldoorlog en de Shoah kwam het besef dat de kerk in gebreke is gebleven, sterk op. Daarom is er toen besloten om een aparte Israël-zondag in het leven te roepen.

Gekozen werd voor een zondag in het begin van oktober, in de periode dat de joden hun grote feesten vieren (en niet bv. rond 4/5 mei of rond de Holocaustherdenking). Het gaat dus om de band van christenen met het joodse geloof, als bron en oorsprong.

De alarmerende situatie in Israël-Palestina van dit moment zorgt echter voor een groeiend ongemak, om het zacht uit te drukken, om Israëlzondag te houden. Daarom is het goed om van tevoren nog eens duidelijk te benadrukken dat Israëlzondag niets te maken heeft met de staat Israël, laat staan met de huidige politiek van Israël.

Dat onderscheid is wezenlijk, maar niet altijd gemakkelijk te maken. De naam “Israëlzondag” blijft voor verwarring zorgen. Eigenlijk is deze term ongelukkig, want die dekt de lading niet. Het gaat erom dat de kerk aandacht vestigt op haar verwantschap en bijzondere band met het jodendom, waaruit ze is voortgekomen, en uiting geeft aan haar waardering voor het joodse geloof als levende religie.

Het is juist vanuit de kernwaarden van de joodse geloofstraditie − met de geboden van de Thora en de roep om recht en gerechtigheid, voor de kwetsbaren het allermeest en het kritisch optreden van profeten als de eigen leiders dat uit het oog verliezen – dat we ons als kerk dienen uit te spreken tegen onrecht en onderdrukking. Het geloof vraagt van ons op te komen voor wie hier vandaag het slachtoffer van zijn en op te roepen tot een politiek van verzoening en vrede en recht.

De Bijbellezing die gekozen is voor deze zondag komt uit de Profeten. We zullen komende zondag luisteren naar de woorden uit het tegendraadse boek Jona.

Ds. Iemke Epema